Skąd się wywodzimy?

Nazwa Zako­nu i korze­nie cha­ry­zma­tu kar­me­li­tań­skie­go się­ga­ją cza­sów i dzia­łal­no­ści św. Elia­sza pro­ro­ka, któ­ry na Górze Kar­mel życiem odda­nym modli­twie i wal­ce z kul­tem boż­ków gło­sił chwa­łę Boga Jedy­ne­go. W cią­gu wie­ków gro­ty Kar­me­lu zamiesz­ki­wa­li licz­ni pustel­ni­cy — ucznio­wie i naśla­dow­cy Pro­ro­ka. Na prze­ło­mie XII-XIII wie­ku zwró­ci­li się oni do Kościo­ła z proś­bą o zatwier­dze­nie wypra­co­wa­ne­go przez nich sty­lu życia, odda­ne­go kon­tem­pla­cji i naśla­do­wa­niu Chry­stu­sa w głę­bo­kiej wię­zi z Jego Mat­ką Mary­ją, któ­rą czci­li jako swo­ją Kró­lo­wą i nazy­wa­li Siostrą.

Szkaplerz karmelitański

W wyni­ku pod­bo­jów muzuł­mań­skich ere­mi­ci opu­ści­li Górę Kar­mel i uda­li się do Euro­py. Tutaj papież nadał im sta­tus zako­nu żebra­cze­go i dołą­czył do pier­wot­nej kon­tem­pla­cji misję apo­stol­ską. Wobec poważ­nych trud­no­ści zwią­za­nych z roz­wo­jem Zako­nu na grun­cie euro­pej­skim, św. Szy­mon Stock, ówcze­sny prze­ło­żo­ny gene­ral­ny, zwró­cił się po ratu­nek do Kró­lo­wej i Mat­ki Kar­me­lu, i otrzy­mał odpo­wiedź w posta­ci tzw. wizji szka­plerz­nej. Mary­ja zapew­ni­ła go o swej opie­ce nad Zako­nem i nad każ­dym, kto będzie nosił ze czcią Jej Szka­plerz. Powie­dzia­ła: to będzie dla cie­bie i dla wszyst­kich kar­me­li­tów przy­wi­le­jem, kto w tym szka­ple­rzu umrze, nie zazna ognia pie­kiel­ne­go. To obja­wie­nie z 16 lip­ca 1251 roku sta­ło się momen­tem zwrot­nym w dzie­jach Zako­nu, któ­ry nie tyl­ko się ostał, ale w krót­kim cza­sie, bo jesz­cze za rzą­dów św. Szy­mo­na, wzmoc­nił się ducho­wo i roz­wi­nął, zakła­da­jąc nowe licz­ne klasztory.

Karmel reformowany

W XVI wie­ku w Hisz­pa­nii, pew­na mnisz­ka kar­me­li­tań­ska, Tere­sa od Jezu­sa, zain­spi­ro­wa­na potrze­ba­mi Kościo­ła i pra­gnie­niem inten­syw­nej komu­nii z Bogiem, a zara­zem umac­nia­na nad­przy­ro­dzo­nym natchnie­niem, podej­mu­je zre­for­mo­wa­nie Kar­me­lu. Włą­cza w to dzie­ło o. Jana od Krzy­ża i tak powsta­ją Kar­me­li­tan­ki Bose – klasz­tor św. Józe­fa w Avi­la w 1562 roku i Kar­me­li­ci Bosi – klasz­tor w Duru­elo w 1568 roku, zwa­ni tak ze wzglę­du na gor­li­wość i życie peł­ne wyrze­czeń. W krót­kim cza­sie św. Tere­sa zało­ży­ła w Hisz­pa­nii 17 klasz­to­rów, w któ­rych odży­wa ści­śle kon­tem­pla­cyj­ny ide­ał życia.

Klasz­to­ry te charakteryzuje:

- życie wier­ne Regu­le pierwotnej;

- ści­sła klau­zu­ra (w klasz­to­rach mniszek);

- poświę­ce­nie się cichej modli­twie, w miło­snej kon­tem­pla­cji tajem­nic Chrystusa;

- pro­sto­ta i radość życia w małych wspól­no­tach (do 21 sióstr);

- służ­ba Kościo­ło­wi poprzez modli­twę, ewan­ge­licz­ne wyrze­cze­nie, rady­kal­ne ubó­stwo, poku­tę i poko­rę, pro­wa­dzą­ce do dosko­na­łej miłości.

Spe­cjal­ne miej­sce w klasz­to­rach refor­my ma nabo­żeń­stwo do św. Józe­fa Oblu­bień­ca Naj­święt­szej Dzie­wi­cy. Cen­trum ducho­wo­ści tere­zjań­skiej zaj­mu­je tajem­ni­ca czło­wie­czeń­stwa Jezu­sa Chry­stu­sa, szcze­gól­nie Jego życie ukry­te i Miste­rium Paschalne.

Świę­ta Tere­sa od Jezu­sa i św. Jan od Krzy­ża refor­ma­to­rzy Kar­me­lu i Dok­to­rzy Kościo­ła są powszech­nie zna­ni jako nauczy­cie­le życia duchowego.

W odpo­wie­dzi na proś­bę pierw­szych kar­me­li­tów łaciń­ski patriar­cha Jero­zo­li­my, św. Albert, oko­ło roku 1209 spi­sał dla nich krót­ką Regu­łę, któ­ra do dziś okre­śla kar­me­li­tań­ski ideał:

- żyć za przy­kła­dem Maryi i pro­ro­ka Elia­sza, prze­ży­wa­jąc w cią­głej modli­twie głę­bo­ką komu­nię z Bogiem;

- naśla­do­wać Jezu­sa Chry­stu­sa, w posłu­szeń­stwie, czy­sto­ści, i w rezy­gna­cji z dóbr doczesnych;

- medy­to­wać Sło­wo Boże w ciszy i samotności;

- miło­wać się jak bra­cia, popra­wia­jąc wza­jem­nie swe błędy;

- cele­bro­wać codzien­nie we wspól­no­cie Eucha­ry­stię i Litur­gię godzin;

- zaan­ga­żo­wać się w wal­kę ducho­wą, prak­ty­ku­jąc cno­tę i poświę­ca­jąc się pracy.

Zakon karmelitański w Polsce

W kil­ka lat po śmier­ci św. Tere­sy refor­ma roz­sze­rzy­ła się poza gra­ni­ce Hisz­pa­nii. Do Pol­ski Kar­me­li­ci Bosi przy­by­li z Włoch w 1605 roku, a Kar­me­li­tan­ki Bose w 1612 roku, z Bel­gii. Pierw­szy klasz­tor powstał w Kra­ko­wie przy koście­le św. Mar­ci­na. W XVII wie­ku powsta­ło na zie­miach pol­skich sie­dem klasz­to­rów, a wie­ku następ­nym jeden. Wsku­tek roz­bio­rów zosta­ły znie­sio­ne, pozo­stał tyl­ko klasz­tor w Kra­ko­wie na Weso­łej. Tak­że pod­czas dru­giej woj­ny świa­to­wej wygnan­ki z innych fun­da­cji musia­ły się tam schro­nić. Po woj­nie licz­ba wspól­not stop­nio­wo wzra­sta­ła. Dziś jest ponad trzy­dzie­ści klasz­to­rów w Pol­sce i dzie­więć fun­da­cji poza jej granicami.

Przeczytaj więcej

o naszym powołaniu >

o for­ma­cji w naszym zakonie >

„W samot­ni Kar­me­lu zro­zu­mia­łam, że moim powo­ła­niem jest spra­wiać, by miło­wa­no Kró­la Nie­bios, pod­da­wać pod Jego wła­da­nie kró­le­stwo serc.(…) Przy­szłam tu rato­wać dusze i modlić się za kapłanów.”

- Św. Tere­sa od Dzie­ciąt­ka Jezus